برنامه راهبردی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران
۱۴۰۱-۱۳۹۱
به نام خدا
پیشگفتار
به منظور بازنگری و تدوین نسخه دوم برنامه راهبردی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران اقدامات زیر به عمل آمد:
۱- نظر سنجی از اعضای انجمن: به منظور آسیب شناسی عملکرد انجمن و کشف نقاط قوت و ضعف برنامه راهبردی آن، پرسشنامه ای شامل ۵۰ سؤال که در راستای اهداف راهبردی انجمن طراحی شده بود، در اختیار اعضای انجمن قرار گرفت و از آنها درخواست شد ضمن اعلام نظر در مورد گزینه های اعلام هر سؤال، نظرات تکمیلی خود را نیز در ذیل هر پرسش ارائه نمایند. نتایج تحلیل شد و مورد بهره برداری قرار گرفت.
۲- تحلیل برنامه های سالانه انجمن طی ۵ سال گذشته و انطباق آن با برنامه راهبردی جهت تعیین همپوشی ها وشکاف های موجود میان برنامه های کوتاه مدت و برنامه راهبردی.
۳- بررسی و استفاده از برنامه های راهبردی انجمن ها، سازمان های علمی و فرهنگی و وزارت علوم و منابع علمی و تخصصی تدوین شده در این حوزه.
نتایج به دست آمده از اقدامات فوق با هم ترکیب و استنتاج های به عمل آمده در تدوین برنامه راهبردی مورد استفاده قرار گرفت.
روش و نتایج نظر سنجی از اعضای انجمن:
برای نظرسنجی از اعضای انجمن مطالعات برنامه درسی ایران در مورد عملکرد انجمن، پرسشنامه ای با ۵۰ سؤال ۵ گزینه ای و ۱۵ سؤال باز پاسخ برای دریافت پیشنهادها و نظرات اصلاحی، تدوین و جهت اعلام نظر به اعضای هیئت مدیره و اعضای کمیته تدوین برنامه راهبردی ارسال شد. پس از دریافت و اعمال نظرات، پرسشنامه اصلاح شده مجدد برای افراد ذکر شده ارسال و نظرات نهایی دریافت و پس از اعمال نظرات، پرسشنامه نهایی شد. برای دریافت نظرات اعضای انجمن، پرسشنامه به آدرس ایمیل اعضا و هیئت مدیره انجمن ارسال شد و برای اطلاع رسانی بیشتر، با پیام ریاست محترم انجمن، بر روی سایت انجمن قرار گرفت. نتایج به دست آمده از نظرات اعلام شده در پرسشنامه جمع بندی، تحلیل و در تدوین برنامه راهبردی مورد بهره برداری قرار گرفت.
منابع علمی و اسناد قانونی مورد استناد:
۱- چشم انداز علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی
۲- برنامه پنج ساله پنجم جمهوری اسلامی ایران
۳- نقشه جامع علمی کشور
۴- سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش
۵- قانون مدیریت خدمت کشوری
۶- نتایج مطالعات میدانی
۷- نتایج ارزشیابی از برنامه های سالانه انجمن
تجزیه و تحلیل محیط درونی و بیرونی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران
بر اساس نتایج به دست آمده از نظر سنجی محیط درونی و بیرونی انجمن تحلیل شد و بر اساس آن اقدام به تدوین چشم انداز، رویکردها، اهداف و برنامه های راهبردی گردید.
الف – تحلیل محیط درونی انجمن
الف-۱- نقاط قوت
– انسجام درونی و همدلی بین اعضا برای فعالیت های علمی؛
– وجود جرأت ورزی علمی در پرتو تفکر جمعی؛
– دارا بودن تفکر برنامه محور در فعالیت ها؛
– دارا بودن ظرفیت علمی لازم برای تولید منابع علمی؛
– داشتن مرجعیت علمی و اجتماعی در میان مراکز برنامه ریزی درسی و آموزشی؛
– نگرش مثبت به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان اعضا؛
– دارا بودن توانایی های علمی برای برگزاری همایش ها و نشست ها و کارگاه های علمی؛
– حمایت متقابل اعضا از پیشرفت علمی و اجتماعی یکدیگر؛
– توانایی برقراری ارتباط اعتمادساز و مؤثر با مراکز برنامه ریزی؛
– افزایش تعاملات بین المللی.
الف-۲- نقاط ضعف
– کارآمد نبودن ساختار و تشکیلات و روش ها برای مشارکت و استفاده تمام عیار از ظرفیت اعضا؛
– نداشتن امکانات سازمان یافته برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و ایجاد بانک اطلاعات؛
– ضعف تعامل حرفه ای افزاینده با انجمن های علمی و حرفه ای همسو؛
– ضعف در بومی سازی دانش برنامه درسی و پاسخ به نیازها؛
– ضعف در ارائه خدمات تخصصی به نهاد و سازمان های اجتماعی زیربط؛
– اختصاص ندادن زمان کافی برای فعالیت های انجمن توسط اعضا و مسئولان منتخب؛
– مشارکت کمرنگ در سیاست گذاری های علمی و اجرایی برنامه ریزی درسی کشور؛
– نداشتن منابع مالی و امکانات مادی پایدار؛
– ضعف در برقراری ارتباط با رسانه های عمومی کشور.
ب- تحلیل محیط بیرونی انجمن
ب-۱- فرصت ها
– فراهم بودن امکان تعامل و همکاری انجمن های علمی با یکدیگر؛
– حمایت و سازماندهی انجمن های علمی توسط وزارت علوم؛
– پذیرش جایگاه علمی انجمن توسط سیاستگذاران و مراکز برنامه ریزی و آموزشی کشور؛
– فراهم بودن زمینه های ارتباط و تعامل با مراکز علمی و تحقیقاتی درسطح ملی و بین المللی؛
– آغاز تحولات بنیادی در نظام آموزشی و برنامه ریزی درسی کشور؛
– آغاز تحولات اساسی در نظام علمی کشور و اهتمام به تولید علم بومی؛
– فراهم بودن زمینه های فرهنگی و اجتماعی مناسب برای فعالیت انجمن؛
– اقبال روز افزون سیاست گذاران و برنامه ریزان از فعالیت های انجمن؛
– احساس نیاز به خدمات علمی برنامه ریزی درسی در سازمان ها و نهادهای علمی کشور؛
– افزایش جمعیت فارغ التحصیلان برنامه درسی و افزایش حضور آنها در مراکز سیاستگذاری و برنامه ریزی؛
– فراهم بودن امکان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه ارتباطات علمی و تشکیلاتی؛
– افزایش تمایل دانشگاه‌های استان های مختلف کشور به مشارکت هایی از قبیل، ایجاد شعبه استانی، میزبانی همایش ها و انتشار فصلنامه ها.
ب-۲- تهدید ها
– محروم بودن انجمن های علمی از رسانه های عمومی کشور؛
– نبودن تعامل کافی با مراکز سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور به دلیل دولتی و متمرکز بودن نظام سیاست گذاری آموزشی و برنامه ریزی درسی؛
– وجود محدودیت های ساختاری در مدیریت برنامه ریزی درسی و آموزشی کشور برای ایفای نقش سیاست گذاری، توسط انجمن؛
– عدم توجه جدی به نقش انجمن های علمی در بازسازی و نوسازی نظام برنامه ریزی و آموزشی کشور؛
– عدم حمایت کافی در تأمین منابع پشتیبان مالی و امکانات مادی مناسب و پایدار برای مطالعات و تولیدات علمی انجمن ها؛
– نبودن منابع و امکانات عمومی برای نشر و اشاعه اندیشه ها و تولیدات علمی انجمن های علمی؛
– فراهم نبودن شرایط و تسهیلات برای همکاری های بین المللی؛
– فراهم نبوده شرایط و امکانات ایجاد بانک ها و منابع اطلاعاتی مشترک با سایر انجمن های علمی و تحصصی همسو در سایر کشورهای جهان.
چشم انداز:
انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، مردم نهادی ملی، غیر دولتی و غیر انتفاعی، متشکل از متخصصان و دانش آموختگان برنامه درسی است که از طریق همکاری و تعامل ملی و جهانی و استفاده از آخرین دستاوردهای علمی، پژوهشی و فناوری، در جهت توسعه دانش برنامه درسی با چشم اندازی جهانی و بومی سازی آن، بهبود کیفیت سیاستگذاری و عملکرد، ارتقاء جایگاه علمی و حرفه ای با پایبندی به اخلاق حرفه ای، فعالیت نموده و تلاش می کند به مرجعیت علمی در سطح ملی و بین المللی نایل آید.
رویکردها
۱- مشارکت، مدیریت جمعی و مسئولیت پذیری
۲- پایبندی به اخلاق حرفه ای؛
۳- بومی سازی؛
۴- برنامه محوری
اهداف
۱- تولید و ترویج دانش برنامه درسی با توجه به نیازها؛
۲- ارتقاء کیفی محیط و عملکرد یادگیری در نظام آموزشی ایران؛
۳- فرهنگ سازی برای تولید و کاربرد برنامه های درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT)
۴- توسعه نظام نظارت حرفه ای و ارزشیابی از سیاست ها، برنامه ها و فعالیت ها
۵- توسعه اجتماعی علمی و حرفه ای متخصصان برنامه درسی
۶- توسعه تعامل و همکاری های سازمانی در سطح ملی و بین المللی.
راهبردها
۱٫ توسعه تعامل و همکاری های علمی در سطح ملی، منطقه ای و جهانی
۲٫ اهتمام به تولید و اشاعه دانش برنامه درسی با تأکید بر بومی سازی
۳٫ اهتمام به هدایت حوزه نشر علمی در قلمرو برنامه درسی و نظارت بر آن
۴٫ فراهم نمودن زمینه های مشارکت در سیاستگذاری و برنامه ریزی درسی
۵٫ بستر سازی برای توسعه مشارکت اندیشمندان و صاحب نظران برنامه درسی و اعضای انجمن
۶٫ نقد و ارزیابی عملکرد نهادها و مؤسسات علمی، آموزشی و اجرایی
۷٫ تثیت منابع مالی و پشتیبانی و ارتقاء بهره وری
۸٫ توسعه تعاملات و فعالیت های مبتنی بر فاوا (ICT)
۹٫ توسعه زمینه های مشارکت در سیاستگذاری پژوهشی در حوزه برنامه درسی
۱۰٫ اهتمام به ارائه مشاوره و راهنمایی به نهادهای علمی، آموزشی و اجرایی
۱۱٫ نقد و ارزیابی و صیانت از ارزش های فرهنگی و اخلاق حرفه ای انجمن
۱۲٫ حمایت از نوآوری، ابتکار، پویایی و موفقیت در حوزه برنامه درسی
۱۳٫ اهتمام در تأمین نیاز های نهاد ها و مراکز ذیربط دولتی و غیر دولتی در حوزه برنامه درسی
۱۴٫ کمک به تقویت هویت علمی، سازمانی و حرفه ای دانشجویان رشته مطالعات برنامه درسی