چکیده
این مقاله بخشی از یک پژوهش کیفی است که با دو روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی به بررسی عنصر محتوا در برنامه درسی آموزش علوم ایران و چند کشور جهان پرداخته است. بدین منظور، اسناد و مدارک مربوط به این موضوع در کشورهای پیشرو در زمینه علوم و فناوری (کشورهای منتخب) گردآوری و به توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه آنها پرداخته شده تا نتایج پژوهش آماده شود. مقاله حاضر تلاش مینماید تا عنصر محتوا از برنامه درسی آموزش علوم ایران و کشورهای منتخب را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. با مقایسه نتایج مشخص شد که در کشورهای مورد مطالعه، محتوای انتخابی حول زمینههای چهارگانه علوم شامل فیزیک، شیمی، زیستشناسی و بهداشت و زمینشناسی است. بهعلاوه، محتوا در سه حیطه دانشی، مهارتی و نگرشی تدوین یافتهاند؛ هر چند در زمینه میزان و نوع پرداختن به حیطه مهارتی و نگرشی تفاوت قابل ملاحظهای بین کشور ما و دیگر کشورها وجود دارد. مباحثی در مورد کسب سواد علمی فنآورانه، حل مسئله، تفکر و مباحثی در مورد طبیعت، عمدهترین نکات برجسته محتوا است که در بین کشورهای مورد مطالعه مشترک میباشد. همچنین، نتایج بهدست آمده شباهتهای قابل ملاحظهای را بین محتوای آموزش علوم در بین کشورهای مورد مطالعه و ایران نشان میدهد. این شباهتها بیشتر در اسناد مکتوب برنامه درسی یا برنامه درسی قصد شده موجود میباشد. در این قسمت، برنامهریزان درسی، برنامههای درسی علوم تعداد زیادی از کشورهای پیشرو در علم و فنآوری را بررسی نموده و نسبت به تدوین محتوا اقدام نمودهاند و بنابراین، طبیعی است که حتی در برخی موارد محتوا کاملتر تدوین شده باشد. در عین حال، فاصله قابل ملاحظهای بین آموزش علوم کشور ما با کشورهای مورد مطالعه وجود دارد که جای تأمل دارد و شاید بتوان آنرا ناشی از اجرای برنامه درسی دانست که در برنامه درسی کسب شده توسط دانشآموزان خود را نشان میدهد.
واژههای کلیدی: بررسی تطبیقی، برنامه درسی، آموزش علوم، محتوای آموزش علوم