چکیده پژوهش

 
عنوان پژوهش: بررسی تاثیر اجرای برنامه « فلسفه برای کودکان » بصورت اجتماع پژوهشی بر افزایش عزت نفس و بهبود روابط میان فردی در دانش آموزان پایه ابتدایی شهر تهران)در دوره دکتری مشاوره دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات)
مهرنوش هدایتی[۱]، یحیی قائدی[۲]، عبدالله شفیع آبادی[۳]
در این پژوهش به بررسی تأثیر اجرای برنامۀ آموزش تفکر، با عنوان « فلسفه برای کودکان » به صورت اجتماع پژوهشی، بر بهبود عزت نفس و مهارت های میان فردی در دانش آموزان مقاطع تحصیلی سوم تا پنجم دبستان های دخترانه و پسرانه منطقه ۵ آموزش و پرورش شهر تهران پرداخته شد. برای این منظور ۱۹۰ دانش آموز در سه پایه تحصیلی بطور تصادفی انتخاب شدند (۹۷ پسر، ۹۳ دختر) و مجدداً بطور تصادفی در دو گروه شاهد و آزمایش قرار گرفتند(۸۸ نفر در گروه آزمایش و ۱۰۲ نفر در گروه گواه). سپس با استفاده از پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه های دستیابی به مهارت های اجتماعی اردلی و آشر و مهارت های ارتباطی معلم ویر و داوین، دو متغیر عزت نفس و مهارت های اجتماعی دانش آموزان سنجیده شد. پس از مقایسه میانگین نمرات این دو متغیر در آزمودنی ها با آزمون T گروه های مستقل، مشخص گردید که دانش آموزان قبل از اجرای برنامه از نظر عزت نفس و مهارت های ارتباط میان فردی تفاوت معناداری با هم نداشته اند. سپس کودکان گروه آزمایش طی ۱۲ جلسه هفتگی بمدت ۵/۱ ساعت در جلسات « فلسفه برای کودکان » گرد مربی آموزش دیده نشسته و به پرورش تفکر می پرداختند. در پایان دوره مجدداً همان پرسشنامه ها اجرا شد و از طریق آزمون مقایسه میانگین تفاضل نمرات پیش و پس آزمون در دو گروه شاهد و آزمایش مشخص گردید که اجرای این برنامه می تواند بر بهبود مهارت های ارتباط میان فردی و ارتقای عزت نفس دانش آموزان تأثیر معناداری بگذارد. همچنین برای بررسی ماندگاری اثر این برنامه ۴ ماه بعد مجدداً دانش آموزان در این متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفتند که یافته ها حاکی از تأیید ماندگاری اثر این برنامه بود. علاوه بر این به کمک آزمون تحلیل واریانس یکطرفه، مشخص گردید که در میان دختران و پسران شرکت کننده در این برنامه از نظر ارتقای عزت نفس تفاوت معناداری وجود ندارد ولی از نظر بهبود مهارت های ارتباط میان فردی پسرها افزایش بیشتری را نشان داده اند. خصوصاً بیشترین افزایش در پسران کلاس چهارم مشاهده شد.
[۱] دکتری مشاوره دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
[۲] دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت معلم، استاد راهنما
[۳] دکترای مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، استاد مشاور