گزارشی از فعالیت‌های گروه فلسفه برای کودکان و نوجوانان فبک

سال سوم، شماره یازدهم


 
برگزاری نشست های تخصصی
نشست‌ تخصصی «دیدگاههایی در فلسفه برای کودکان»؛ در تاریخ ۳۰/۱۰/۸۸ در سالن اجتماعات پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد. در این نشست دکتر قاسم پورحسن مدیر گروه فلسفه برای کودکانِ پژوهشگاه پیرامون مبانی نظری فلسفه برای کودکان به سخنرانی پرداخت. دیگر سخنرانان نیز درباره مقاله‌هایی که در فصلنامه فرهنگ (شماره ویژه فلسفه برای کودکان) ارائه داده بودند سخنرانی کردند. موضوع سخنرانی خانم دکتر هدایتی «فلسفه برای کودکان؛ رایحه تفکر» بود. مقاله دکتر قائدی به برنامه درسی آموزش فلسفه برکودکان در دوره راهنمایی و متوسطه اختصاص داشت. سعید ناجی با عنوان آسیب‌شناسی برنامه فبک و رویکرد سنت اسلامی به سخنرانی پرداخت. سخنرانی دکتر بانکی نیز پیرامون مقاله‌ای بود که در مجله فرهنگ به زبان آلمانی با موضوع «فلسفه برای کودکان در آلمان» ارائه داد.
نشست تخصصی «کودک و تفکر»؛ در تاریخ ۹ اسفند در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد. سخنرانان با موضوعات متفاوت به بررسی موضوع کودک و تفکر پرداختند. خانم دکتر مژگان رشتچی سخنرانی خود را با عنوان مبانی نظری رشد تفکر و زبان از دیدگاه ویگوتسکی و رابطه آن با فلسفه برای کودکان اختصاص داده بود. در ادامه دکتر مهدی معین‌زاده به سخنرانی درباره «مثنوی؛ برآورنده مراد فبک از داستان» پرداخت. همچنین سعید ناجی ویژگی‌های داستان‌های برنامه فبک را به عنوان موضوع سخنرانی خود مدّنظر قرار داد. و دکتر یحیی قائدی با موضوع «درآمدی برآموزش منطق برای کودکان» سخنرانی خود را ارائه داد. موضوع سخنرانی خانم دکتر مهرنوش هدایتی «تأثیر اجرای برنامه فبک به‌صورت حلقه کندوکاو برافزایش عزت نفس دانش‌آموزان» بود و در آخر دکتر صالح حسن‌زاده به سخنرانی درباره «نقش نفس و داستان‌های واقعی در رشد فکری کودکان» پرداخت.
· برگزاری نشست‌های مطالعاتی
۳ نشست مطالعاتی در رابطه با فلسفه برای کودکان برگزار شد که دو نشست آن به حوزه روانشناسی و یک نشست به حوزه داستانی فلسفه برای کودکان اختصاص داشت. این نشست‌ها از سوی بخش روان‌شناسی به دبیری محمد حاجی‌زاده تحت عناوین «نظریه روانشناختی ویگوتسکی» در تاریخ ۶/۱۱/۸۸ توسط سوسن سالاری و «رشد قضاوت اخلاقی از دیدگاه کلبرگ» در تاریخ ۲۸/۱/۸۹ توسط فاطمه پوران، همچنین «هرمنوتیک در ادبیات و فلسفه» در تاریخ ۴/۱۲/۸۸ با سخنرانی دکتر مهدی معین‌زاده از سوی بخش داستان‌نویسی به دبیری رومیناسادات کرمانی برگزار شد.
· تشکیل بخش منطق و تفکر انتقادی
از آن جایی که از اهداف فلسفه برای کودکان پرورش انواع تفکر، از جمله تفکر خلاق، انتقادی و مسئولانه است و هم‌چنین نکته قابل توجه در داستان‌های فبک وجود نکات منطقی و فلسفی است که باعث به چالش کشیده شدن گفتگو می‌شود، لذا ضرورت آموزش تفکر منطقی و انتقادی در برنامه فبک به‌طور چشمگیری احساس می‌شود. گروه فبک با شناسایی و دعوت از اساتید، محققان و دانشجویان کارشناس در این زمینه در پی هم فکری و جلب نظرات و ایده‌های ایشان برای رسیدن به اهداف مورد نظر است. از این‌رو بخش منطق و تفکر انتقادی نیمه دوم سال ۱۳۸۸ در گروه فبک پژوهشگاه علوم انسانی تأسیس شد. زینب دوست‌محمدیان دبیری این بخش را برعهده دارد.
· ترجمه کتاب
کتاب کشف هری توسط آقای رضا دانشور حسینی انجام شده و اکنون در مرحله ویرایش است. قرارداد ترجمه کتاب “philosophy in the classroom” با آقای زهیر باقری زیر نظر بخش ترجمه به دبیری سمیرا پزشکپور منعقد و ترجمه آن آغاز شده است.
· مجله فرهنگ
فصلنامه فرهنگ ویژه فلسفه برای کودکان و نوجوانان منتشر شد. این ویژه‌نامه زیر نظر بخش بین‌الملل به دبیری سیده فاطمه موسوی متشکل از مقاله‌های داخلی و خارجی به چهار زبان فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی است.
· پایان‌نامه
سعید ناجی؛ کارشناس فلسفه برای کودکان؛ به‌عنوان استاد مشاور در تدوین پایان‌نامه در حوزه فلسفه برای کودکان مشارکت داشت.
سارا منصفی دانشجوی روان‌شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات با موضوع «تأثیر اجرای برنامه آموزشی فلسفه برای کودکان بر روی قضاوت اخلاقی کودکان ۱۱-۷ سال تهران» و سمیه خطیبی مقدم دانشجوی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با موضوع «آموزش و پرورش جدید و رشد مهارتهای گفتگویی، بررسی تأثیر روش اجتماع کندوکاو فلسفی بر مهارتهای گفتگویی دانش‌آموزان»‌ از جمله افرادی بودند که پایان نامه خود را به این موضوع اختصاص دادند.
· چاپ کتاب
جلد اوّل کتاب «کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان»(گفتگو با پیشگامان)؛ به چاپ دوم رسید. چاپ اوّل این کتاب در سال ۱۳۸۶ انجام شد.
ترجمه کتاب «لیزا» و اقتباسی از این داستان با عنوان «لیلا» به زیر چاپ رفت.
همچنین طرح کتاب بومی‌ سازی داستان‌های فبک در حال انجام است و ۸۰% کار تاکنون به اتمام رسیده است.
پژوهشگاه علوم انسانی و فرهنگی
سعید ناجی