میزگرد تخصصی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران:
بازشناسی مفهوم و کاربرد برنامه درسی پنهان
اعضاء میزگرد: دکتر محمود مهرمحمدی (عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس)- دکتر حسین اسکندری (عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی)، دکتر محمود سعید رضوانی (عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد)، دکتر بهروز مهرام (عضو هیئت علمی دانشگاه مشهد)
تاریخ و زمان برگزاری: چهارشنبه ۲۷/۴/۸۶ساعت ۱۰ الی ۱۲
مکان برگزاری: تهران- خیابان ایرانشهر شمالی- سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی- طبقه هشتم- سالن اجتماعات
چکیده :
اگر جایگاه هر حوزه معرفتی در معماری دانش بشری را از جمله بتوان مرهون غنای مفهومی یا توان بصیرت آفرینی و ژرفا بخشی به چگونگی رویاروئی با پدیده های مورد توجه دانست، قلمرو برنامه درسی قطعا دارای جایگاه رفیعی در میان دانش های انسانی – اجتماعی عصر حاضر است. این جایگاه ناظر به مفاهیم و آموزه های مندرج در ساختار مفهومی این رشته است که امکان ارائه تفسیرها و تحلیل های متفاوت از پدیده های پیچیده حوزه تعلیم و تربیت و همچنین ارائه راه حل های بدیع و مناسب توسط افراد آشنا با این حوزه معرفتی را فراهم می سازد.
برنامه درسی پنهان را قطعا باید در زمره این مفاهیم و یکی از دستاوردهای مهم مفهومی این حوزه تلقی کرد. در کشور ما خوش بختانه کوشش های قابل توجهی در استفاده از ظرفیت تحلیلی و تفسیری این مفهوم از مسائل تعلیم و تربیت و ارائه راه حل‌های مبتنی برآن به عمل آمده است. این کوشش ها را باید به جد پاس داشت و از مساعی نویسندگان صاحب نظر آن جدا قدردانی نمود. در عین حال باید توجه داشت که این کوشش ها عمدتا توسط صاحب نظران دارای تخصص در حوزه هائی به جز برنامه درسی اتفاق افتاده است که خود پدیده جالب و در خور تاملی است. متخصصان برنامه درسی کشور، به دیگر سخن، در حدی که باید و شاید به شرح و بسط این مفهوم و تبیین ظرفیت بصیرت آفرین آن در مطالعات و هم چنین راه گشائی آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها نپرداخته اند و از این حیث باید مفهوم برنامه درسی پنهان را نزد متخصصان برنامه درسی مهجورتر از سایر متخصصان ارزیابی کرد!!!
هدف این میزگرد تخصصی جلب توجه بیشتر صاحب نظران و دست اندرکاران برنامه ریزی درسی کشور به این مقوله و تلاش برای ایجاد هم گرائی در برداشت های متفاوتی است که می تواند درباره معنا و مدلول این مفهوم وجود داشته باشد. شرکت کنندگان در این میز گرد حول محورهائی مانند آن چه ذیلا مورد اشاره قرار کرفته است به گفت وگو خواهند پرداخت:
۱٫ آیا برنامه درسی پنهان واقعا یک "برنامه" است، یعنی مربوط به مقام برنامه ریزی و مسبوق به اراده و آگاهی برنامه ریزان است؟ چراو چگونه؟
۲٫ آیا میان مفاهیم "برنامه درسی پنهان" و "برنامه درسی ضمنی" تفاوت وجود دارد یا هر دو به یک مقوله یا معنای واحد اشاره دارند؟
۳٫ آیا باید برای یادگیری ناشی از آموزش‌هایی که با روش غیرمستقیم در دستور کار نظام آموزشی قرار می‌گیرند با یادگیری‌های ناشی از برنامه درسی پنهان تفاوت قائل بود؟ چرا. چگونه؟
۴٫ برنامه درسی پنهان در متون فارسی ( اعم از کتاب ها، پژوهش ها و مقالات) با چه عناوینی به کار گرفته شده و در این متون برای برنامه درسی پنهان چه ماهیتی در نظر گرفته شده است؟