تاملی بر وضعیت برنامه درسی تربیت بدنی درنظام آموزشی ایران

 
بیش از هشتاد سال از گنجاندن درس تربیت بدنی در برنامه های درسی ایران می گذرد. این درس در کلیه مقاطع تحصیلی به صورت دو ساعت در هفته تدریس شده است. علی رغم قدمت آن در برخی از مقاطع تحصیلی با مشکلاتی همراه بوده به طوریکه در مقاطع راهنمایی و متوسطه فاقد برنامه درسی مصوب و برنامه درسی دوره ابتدایی در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسیده است. همچنین به علت کمبود نیروی انسانی متخصص و ناکافی بودن اماکن و فضاهای ورزشی و فقدان منابع مالی برنامه های درسی تربیت بدنی بخش اعظم اهداف آن تحقق نیافته است.
گروه تربیت بدنی در دفتربرنامه ریزی و تالیف کتب درسی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از سال ۱۳۸۴ فاقد مسئول بوده و فعالیت­ها و برنامه های آن به حالت تعلیق در آمده است. اهمیت تربیت­بدنی و ورزش و کارکردها و ماموریت­های آن به نحوی است که بخش اعظم اهداف تعلیم و تربیت در بسیاری از کشورها از طریق ورزش صورت می گیرد. انجمن بین المللی سلامت، تربیت بدنی، تفریح، ورزش و حرکات ریتمیک (ICHPERSD ) با تعیین استانداردهای تربیت­بدنی وطراحی فعالیت­های مناسب، چشم انداز تعلیم و تربیت از طریق ورزش را در سرلوحه برنامه­های خود قرارداده است. این موضوع نشان دهنده اهمیت تربیت بدنی و ورزش و میزان ارتباط آن با سایر دروس در نظام­های آموزشی است. این مساله در برنامه درسی بسیاری از کشورهای توسعه یافته و برخی از مجامع بین­المللی مانند اتحادیه اروپا نیز به چشم می خورد. علی رغم پیشرفت های قابل توجه در این زمینه در بسیاری از کشورهای جهان برخی از صاحب نظران برجسته این حوزه از وضعیت موجود رضایت نداشته و اعلام نمودند درس تربیت بدنی در وضعیت خوبی قرار ندارد( هاردمن۲۰۰۵). علاوه بر آن نامگذاری سال ۲۰۰۵ به عنوان تعلیم و تربیت از طریق ورزش توسط یونسکو بر اهمیت مضاعف تربیت بدنی و ورزش می­افزاید. حال چه باید کرد؟ چگونه می توان این فاصله را پر کرد؟ اگر قرار است تلاشی در این رابطه صورت گیرد و وضعیت درس تربیت بدنی در نظام آموزشی بهبود یابد، لازم است در ابتدا نگرش مسئولین آموزش و پرورش به تربیت بدنی و ارتباط آن با سایر دروس تغییر یابد. سپس تدوین برنامه درسی جامع و راهبردی با توجه به پیشرفت­های علمی جهان و بومی سازی آنها و تامین منابع و امکانات برای اجرای این درس، تهیه کتب راهنمای تدریس و تامین نیروهای متخصص از جمله فعالیت­هایی است که باید به تدریج صورت پذیرد.
دکتر محمد جوادی پور- مسئول گروه برنامه درسی و تربیت بدنی