نگاهی به اولین کنفرانس بین‌المللی
برنامه درسی “عملی”*
فرشته آل‌حسینی
دانشگاه تربیت معلم پکن در اواسط ژوئن ۲۰۰۹، میزبان اولین کنفرانس بین‌المللی برنامه درسی”عملی” بود. محققان برنامه درسی و شماری از متفکران سرشناس مکتب عملی از شرق و غرب، در این رویداد علمی گرد هم آمدند تا با ایجاد فضای گفتگوی بین فرهنگی[۱]، فهم و تجربیات خود را در زمینه مطالعات “عملی” برنامه درسی به اشتراک بگذارند.
آنچه هم اکنون با عنوان جنبش عملی[۲] برنامه درسی از آن نام برده می‌شود، با شکل‌گیری فهم “عملی” از برنامه درسی آغاز شده است. فهم “عملی” برنامه درسی، با انتشار سلسله مقالات موسوم به “عملی”[۳] (۱۹۸۳-۱۹۶۹)، توسط جوزف شواب (۱۹۸۸-۱۹۰۹)، استاد برنامه درسی در دانشگاه شیکاگو، نضج گرفت. از دید بسیاری دیدگاه “عملی” شواب، حوزه برنامه درسی را دستخوش انقلاب کرد. شواب به گواهی شاگردانش، استادی تأثیرگذار و بسیار توانمند بود، و توانست در فرصتی اندک، محققانی برجسته در سنت عملی تربیت کند. از این‌رو، مکتب عملی توانست در مدتی نه چندان طولانی، به مدد توانمندیهای علمی و عملی شواب و شاگردانش، نخست در دانشگاه شیکاگو و میشیگان، و سپس در دانشگاههای کشورهای دیگر پا بگیرد.
در اواسط دهه ۹۰، تعدادی از دانشمندان چینی با آشنایی با نظریه “عملی” شواب و ایده‌های مرتبط با آن، دیدگاههای خود نسبت به برنامه درسی را مورد تأمل و تجدیدنظر قرار دادند. اما، نخستین تحرکات در عرصه عملی از سال ۲۰۰۱، همزمان با وقوع اصلاحات در برنامه درسی ملی این پرجمعیت‌ترین کشور جهان، با بنیانگذاری برنامه درسی مدرسه محور[۴]، و نظام تحقیقات تدریس[۵] در بسیاری از مدارس آن آغاز گردید.
برگزارکنندگان و شماری از شرکت‌کنندگان کنفرانس پکن، دانش‌آموختگان مکتب عملی، و نسل دوم جنبش عملی هستند، که با همراهی اساتید سرشناس خود سرانجام توانستند، اولین کنفرانس بین‌المللی برنامه درسی “عملی” را در یک کشور شرقی برگزار کنند. در فهرست نام سخنرانان کلیدی کنفرانس، نام شماری از دانشمندان برجسته چینی، از جمله، پروفسور دینگ گنگ[۶]، پروفسور یی‌لن[۷]، پروفسور جان لی[۸]، پروفسور چن شیانگ‌مینگ[۹] و متفکران طراز اول مکتب شیکاگو، از جمله پروفسور کانلی[۱۰] (دانشجوی سابق شواب)، پروفسور وست‌بری[۱۱] (مفسر، همکار و تدوین‌گر تنها کتاب “عملی” شواب) و از نسل دومی‌ها، پروفسور کریگ[۱۲] (یکی از پنج دانشجوی فوق‌دکتری سابق کانلی) به چشم می‌خورد.
فعالیتهای علمی محققان مکتب عملی در سالهای اخیر بسیار چشمگیر بوده است. پس از انتشار کتاب مرجع پژوهشی برنامه درسی و آموزش سیج[۱۳] (۲۰۰۸) با رویکرد “عملی” پس از ۱۵ سال، با تدوینگری کانلی و همکارانش؛ برگزاری کنفرانس پکن (۲۰۰۹)، مهم‌ترین رویداد علمی برای علاقه‌مندان رویکرد “عملی” در سراسر جهان به شمار می‌آید. شمار قابل توجهی از آثار و تحقیقات ارزشمند علمی در این رویکرد به ظهور رسیده است، که علاقه‌مندان تحقیقات در این سنت را به مطالعه و تأمل فرا می‌خواند. برای آشنایی علاقه‌مندان، با فضای کنفرانس، دانشمندان شرکت‌کننده و مباحث مطرح شده، نخست به معرفی مایکل کانلی، و سپس گزارشی از مقاله وی با عنوان، عملی همراه با شواب: تحقیق و تدریس در کوهپایه‌های برنامه درسی[۱۴] می‌پردازیم.
منبع
The Practical: An East-West Curriculum Dialogue, The first international conference on “the practical” curriculum, Retrieved from: http://www.isatt.org/flyers%20final%203.pdf
*. The First International Conference on “The Practical” Curriculum
[۱]. Cross-cultural Dialogue
[۲]. Practical Movement
[۳]. The Practical
[۴]. School-based Curriculum
[۵]. Teaching Research System
[۶]. Ding Gang
[۷]. Ye Lan
[۸]. John Lee
[۹]. Chen Xiangming
[۱۰]. Connelly
[۱۱]. Westbury
[۱۲]. Craig
[۱۳]. The SAGE Handbook of Curriculum and Instruction
[۱۴]. “Being Practical With Schwab: Research and Teaching in The Foothills of Curriculum”
پنج شنبه, دی ۰۶, ۱۴۰۳