عنوان سخنرانی: طراحی الگویی برای آموزش نگرش‌های اجتماعی و ارزیابی برنامه درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی براساس آن
سخنران: دکتر جواد حاتمی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس
اعضای میزگرد: دکتر عزت‌اله تاجیک اسماعیلی، دکتر یوسف کریمی، دکتر عفت عباسی،
تاریخ و زمان برگزاری: چهارشنبه ۲۵/۱۱/۸۵ ساعت ۱۰ الی ۱۲
مکان برگزاری: تهران- خیابان ایرانشهر شمالی- سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی- طبقه هشتم- سالن اجتماعات
چکیده:
آموزش به سه حیطه ی مشخص شناختی، عاطفی و روانی – حرکتی تقسیم شده است. تحقق اهداف آموزشی حیطه ی عاطفی که بحث نگرش نیز در آن می گنجد، مشکل تر و پیچیده تر از سایر حیطه های آموزشی می باشد. رساله ی حاضر، الگوی مطلوبی برای آموزش نگرش های اجتماعی در دوره ی راهنمایی تحصیلی ارائه داده است. به واسطه ی این الگو اهداف نگرشی درس تعلیمات اجتماعی دوره ی راهنمایی بیشتر و بهتر محقق خواهد شد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است. طرح تحقیق این پژوهش طرح چهار گروهی سولومون بود و برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل واریانس عاملی استفاده شده است. جامعه ی آماری این پژوهش تمام دانش آموزان سال سوم راهنمایی تحصیلی شهر تهران در سال تحصیلی ۸۴-۸۳ و تمام کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی دوره ی راهنمایی تحصیلی و راهنمای تدریس معلمان می باشد. واحد نمونه برداری و تحلیل در مرحله ی آزمایشی پژوهش، کلاس و در مرحله ی تحلیل محتوا، مضمون بوده است. الگوی مطلوب(محقق ساخته) بر اساس مطالعات نظری محقق طراحی شده است و عمدتاً بر مبنای آموزه های ساخت گرایی استوار است. در کاربست آزمایش، یکی از موضوعات درس تعلیمات اجتماعی دوره ی راهنمایی تحصیلی به صورت یک برنامه ی آموزشی کامپیوتری بر اساس الگوی مطلوب و الگوهای رفتاگرا، شناختی، ساخت گرا و موجود طراحی گردیده و به بوته ی آزمایش گذاشته شده است. فرضیه های پژوهش عبارتند از؛ ۱٫ برنامه‌ی درسی فعلی تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی تحصیلی بیشتر با الگوهای رفتاری مطابقت دارد.۲٫ برنامه‌ی درسی تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی تحصیلی، طبق معیارهای الگوی مطلوب صورت نمی‌گیرد.۳٫ طراحی الگویی بر اساس آموزه های رویکرد ساخت‌گرایی می‌تواند آموزش نگرش‌های اجتماعی را در دوره‌ی راهنمایی تحصیلی آموزش و پرورش ایران اثر بخش سازد. نتایج تحلیل واریانس عاملی نشان می دهد که تفاوت میانگین اثربخشی الگوها، جنسیت و پیش آزمون کاملاً معنی دار است. این معنی داری در مورد تعامل دو طرفه ی الگوها و جنسیت، الگوها و پیش آزمون، پیش آزمون و جنسیت نیز صادق است. آزمون های تبعی توکی و ال. اس. دی نیز نشان داد که تفاوت اصلی در عامل الگوها، بین الگوی مطلوب و الگوی ساخت گرا با الگوهای شناختی، رفتاری و موجود می باشد. نتیجه ی نهایی اینکه بیشترین تأثیر را الگوی مطلوب بر نگرش دانش آموزان داشته است. بنابراین، فرضیه ی سوم تحقیق تأیید گردیده است. بررسی های اسنادی محقق نشان داد که برنامه ی درسی موجود عمدتاً بر اساس آموزه های رفتارگرایی استوار است. همچنین، آزمون های تبعی توکی و ال. اس. دی نشان داد که هیچ تفاوت معنی داری بین الگوی موجود و الگوی رفتارگرا وجود ندارد. از این رو فرضیه ی اول تحقیق نیز تأیید می گردد. تحلیل محتوای اسناد مربوط به برنامه ی درسی تعلیمات اجتماعی دوره ی راهنمایی با توجه به معیارهای الگوی مطلوب نشان داد که برنامه ی موجود ۵/۵۷ درصد از معیارهای الگوی مطلوب را دارا می باشد و می توان گفت که برنامه ی درسی موجود تعلیمات اجتماعی تقریبا ً فاقد نیمی از معیارهای الگوی مطلوب می باشد. بنابراین فرضیه ی دوم تحقیق نیز تأیید می گردد.<
/span>
واژه های کلیدی: نگرش، الگو، آموزش، برنامه ی درسی، تعلیمات اجتماعی، آموزش چند رسانه ای.